Ο αρχαίος αμπελώνας
Το 1840, ο Γάλλος ταξιδιώτης Abba Pegues έγραψε: «Η Σαντορίνη προσφέρει μια συναρπαστική ποικιλία αντιθέσεων: τα ηφαιστειακά και βραχώδη βουνά, τα μισά καλλιεργημένα και τα μισά φτερά βράχια, μερικά όμορφα και άλλα απαίσια. 

Είναι οι μεγάλοι κόλποι που τεμαχίζουν τις κοιλάδες και τις εύφορες πλαγιές, γεμάτες αμπέλια. Είναι η γειτονιά της θάλασσας που αγκαλιάζει το νησί σαν μια τεράστια κοιλάδα… ».

Ο αμπελώνας της Θήρας είναι ένας από τους πιο περίεργους στον κόσμο, όπως είναι σχεδόν τα πάντα σε αυτό το ηφαιστειακό νησί του Αιγαίου. Τα αμπέλια ευδοκιμούν εδώ όχι μόνο επειδή μπορούν να αντέξουν την ξηρασία, αλλά και επειδή είναι ένα από τα λίγα ξύλινα φυτά των οποίων οι ρίζες μπορούν να διεισδύσουν στη Θηραία.

Για αιώνες, τα αμπέλια και τα κρασιά έχουν διαδραματίσει θεμελιώδη ρόλο στην οικονομική, κοινωνική και χρηματοοικονομική ζωή του νησιού. Η παραγωγή των αμπελώνων υπερέβαινε τις ανάγκες του πληθυσμού, οπότε εξήχθη, ειδικά τη στιγμή που είχε αναπτυχθεί η ναυτιλία.

Οι τοπικές ποικιλίες σταφυλιών παράγουν κρασιά υψηλής ποιότητας που εκφράζουν πλήρως το μοναδικό οικοσύστημα της Σαντορίνης.

Η καλλιεργούμενη έκταση ξεκινά σε ύψος 300 μέτρων και τα αμπέλια φτάνουν μέχρι το επίπεδο της θάλασσας. Οι ντουλάπες αμπέλου δημιούργησαν τοίχους από ξηρή πέτρα για να προστατεύσουν το έδαφος από τη διάβρωση και να αυξήσουν την καλλιεργούμενη γη.

Ο αμπελώνας της Σαντορίνης είναι αρχαίος, όπως και οι ποικιλίες του. Τα ανασκαφικά ευρήματα στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου, αποκαλύπτουν ότι τα σταφύλια καλλιεργήθηκαν στο νησί τουλάχιστον από τον 17ο αιώνα π.Χ. Η καλλιέργεια κρασιού, η οινοποίηση και το εμπόριο κρασιού ήταν σημαντικές δραστηριότητες για τους κατοίκους.

Ο προϊστορικός αμπελώνας καταστράφηκε από τη μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη γύρω στο 1600 π.Χ. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι πρώτοι άποικοι που πήγαν στη Σαντορίνη μετά την καταστροφή ήταν οι Φοίνικες, οι οποίοι, καθώς και αυτοί που ακολούθησαν, καλλιεργούσαν διάφορα φυτά, αλλά μόνο αμπέλια κατάφεραν να επιβιώσουν κατά τη διάρκεια των αιώνων σε αυτό το φιλόξενο περιβάλλον.

Το νέο πύρινο έδαφος γέννησε έναν άλλο αμπελώνα, γύρω στο 1200 π.Χ. Επομένως, δεν θα υπερβάλλουμε αν λέγαμε ότι είναι άνω των 3.200 ετών, καθώς έχει καλλιεργηθεί ασταμάτητα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Τα αμπέλια της Σαντορίνης είναι πραγματικά έργα τέχνης και η αρχαία τεχνική κλαδέματος τους είναι αρκετά εξαιρετική. Για να προστατέψουν τα φυτά από τους ισχυρούς ανέμους και να περιορίσουν την ανάγκη τους για νερό, οι αμπελώνες του νησιού υιοθέτησαν και εξευγενίστηκαν μια πρωτόγονη τεχνική κλάδεμα, που ονομάζεται «κουλούρα».
Τα φυτά κλαδεύονται για να σχηματίσουν ένα χαμηλό καλάθι λαχανικών όπου τα σταφύλια προστατεύονται και ωριμάζουν, χωρίς να διατρέχουν τον κίνδυνο να υποστούν βλάβη από την άμμο, η οποία μεταφέρεται από τον άνεμο. Σύμφωνα με την οινολόγο Αγγελική Γεωργαντοπούλου, το ωραίο αμμώδες έδαφος, φτωχό σε θρεπτικά συστατικά, με χαμηλή περιεκτικότητα σε αργίλιο προστάτευε τον αμπελώνα της Σαντορίνης από ψείρες (φυλλοξήρα) Σήμερα είναι ένας από τους λίγους αυτοφυούς αμπελώνες στην Ευρώπη.

Πηγή: http://www.santorini.gr/